Τεχνολογία, αλληλεγγύη και κοινωνικά αγαθά. Πώς μας αλλάζει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης του Covid19

 

Άρθρο του Riccardo Maiolini, του Πανεπιστημίου John Cabot και του Paolo Venturi, διευθυντή της AICCON που δημοσιεύθηκε στο StartupItalia.

Απόδοση από τα ιταλικα: Δημήτρης Κατσούλης

Διαφορετικοί παράγοντες, με διαφορετικές και συμπληρωματικές δεξιότητες και ικανότητες, που γίνονται πρωταγωνιστές ενός δικτύου για μια κοινή αιτία: να βρουν νέες λύσεις στις κοινωνικές ανάγκες χάρη σε μια μετασχηματιστική και κοινή αλλαγή που έχει την διαφορετικότητα ως «οδηγός». Αυτό, εκτός από τον ορισμό της κοινωνικής καινοτομίας, θα μπορούσε επίσης να είναι η ιστορία του τι συμβαίνει αυτές τις μέρες, η περιγραφή των λύσεων που αναδύονται από κάτω για να ανταποκριθούμε στο σοκ που προκαλεί η πανδημία.

Μην δοκιμάζετε.. Να κάνετε ή να μην κάνετε

Δεν μπορούμε με κανέναν τρόπο να επιστρέψουμε, αλλά πρέπει να σκεφτούμε με καθαρό νου, πρωταγωνιστές του "σήμερα" για να μάθουμε πώς να είμαστε καλύτεροι αύριο. Σήμερα καθορίζονται τα σενάρια: οι ανάγκες και οι απαντήσεις που γνωρίζουμε, υπό το πρίσμα της κοινωνικής απόστασης στην οποία υποβάλλονται, δημιουργούν χώρο για νέες ανάγκες και νέες λύσεις και απαιτούν να επανεξετάσουμε τα πρότυπα που γνωρίζουμε καλά. Αυτή είναι η ώρα για όλους τους παίκτες- παλιούς και νέους - να βρουν το ρόλο τους, να συμμετάσχουν στην αλλαγή και να κάνουν κοινωνική καινοτομία.

Ο άνθρωπος: η προστιθέμενη αξία στην καινοτομία

Αν η κοινωνική καινοτομία σημαίνει την παροχή απαντήσεων σε ανθρώπους και τις ανάγκες τους, οι άνθρωποι μπορούν να είναι μόνο η προστιθέμενη αξία της καινοτόμου διαδικασίας. Για το σκοπό αυτό, ένας καινοτόμος παράγοντας πρέπει να προσθέσει, όχι να αφαιρέσει, αυτό που είναι ανθρώπινο σε κάθε οργανισμό. Μέσα σε αυτό το όραμα, οι τεχνολογίες πρέπει να θεωρηθούν ως ένα quid pluris, μια ώθηση για την αύξηση των δεξιοτήτων και των δυνατοτήτων των ανθρώπων.

Όπως στην περίπτωση του Συνεταιρισμού Koinè που έχει καινοτομήσει την υπηρεσία του δημιουργώντας ακουστικά βιβλία για τους ηλικιωμένους στη Rsa μαζί (δημιουργώντας το κανάλι "Nonna Radio") και επαναλαμβάνοντας τον ίδιο τύπο υπηρεσίας για τα παιδιά που μένουν στο σπίτι (ανάγνωση βιβλίων, επινόηση μύθων, παιχνίδι μουσικά όργανα, που προτείνουν παιχνίδια για γονείς και παιδιά). Ή το «Εύκολο σχολείο» που έχει καταστήσει διαθέσιμο, με λίγα απλά βήματα και χάρη σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, ένα σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και εκπαίδευσης.

Θα υπάρξει χρόνος για τον επανασχεδιασμό των επιχειρήσεων με ψηφιακά κλειδιά

Ένα από τα πιο συνηθισμένα σφάλματα που συναντώνται κατά την αντιμετώπιση διαδικασιών καινοτομίας και ψηφιοποίησης είναι αυτό της αξιοποίησης των διαθέσιμων τεχνολογιών χωρίς να αλλάζει η λογική πίσω από το προϊόν ή την υπηρεσία. Στην πραγματικότητα, όλα αυτά μπορεί να είναι αντιπαραγωγικά επειδή χωρίς επανασχεδιασμό των υπηρεσιών, η απόδοση θα είναι ανεπαρκής, με αποτέλεσμα  την περιορισμένη χρήση από τους παραλήπτες.

Στην περίπτωση της  έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίζουμε (ειδικά λόγω της έλλειψης χρόνου), δεν είναι σίγουρα δυνατό να σκεφτούμε έναν ριζικό επαναπρογραμματισμό ή ακόμη και έναν ενδελεχή επανασχεδιασμό των (κοινωνικών) επιχειρηματικών σας στρατηγικών. Για αυτόν τον λόγο, η πρότασή μας είναι να εντοπίσουμε ό, τι συμβαίνει να είναι σημαντικό και, στη συνέχεια, να ξαναδιαβάσουμε  αυτήν την ανακάλυψη επανασχεδιάζοντας τη δική του «βασική επιχείρηση» με πιο συνειδητό και στοχαστικό τρόπο.

Όλο και περισσότεροι "χρήστες" και λιγότεροι "ανόητοι χρήστες"

Εάν από τη μια πλευρά πολλοί οργανισμοί βιώνουν μια στιγμή σοκ, από την άλλη, οι πελάτες και οι χρήστες γενικά δεν είναι σίγουρα απαλλαγμένοι από αυτόν τον αντίκτυπο. Είτε μας αρέσει είτε όχι, είμαστε όλοι υποχρεωμένοι, για να μην παραμένουμε ακίνητοι και μόνοι, να χρησιμοποιούμε τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας γρήγορα και όσο καλύτερα μπορούμε. Αυτό σημαίνει ότι όταν έχουμε μια νέα επιλογή, θα είμαστε σε θέση να "εκτιμήσουμε" όλες τις διευκολύνσεις που δημιουργούνται από τις νέες λύσεις, οι οποίες ήδη γίνονται μέρος του  καθημερινού 2020 (μετά το COVID-19).

Πάνω σε αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το PJ Masks, η Ακαδημία του Ήρωα, που έκανε μερικά από τα παιχνίδια του σχεδιασμένα για να φέρουν τα μικρά παιδιά πιο κοντά στον κόσμο του προγραμματισμού μέσω μιας διαδρομής μάθησης-παιχνιδιού, δωρεάν.

Παγκόσμια διάσταση έναντιον Τοπικής διάστασης

Αυτή η στιγμή της νέας πολυπλοκότητας μας προσφέρει τη δυνατότητα να συνδυάσουμε, κάτω από ένα όχι τόσο  επεξεργασμένο ερμηνευτικό κλειδί, χώρους που προηγουμένως δεν θεωρούσαμε μεγάλους  ή μακρινούς  το ένα από το άλλο για να χρειάζονται έναν ψηφιακό μετασχηματισμό. Ποτέ δεν θα σκεφτήκαμε ότι πρέπει να διαχειριστούμε όλες τις σχέσεις εντός της ίδιας πόλης, μιας γειτονιάς ή ακόμη και μιας πολυκατοικίας, με εκείνες τις τεχνολογίες και τα εργαλεία που γεννήθηκαν - και χρησιμοποιούνται - για να συνδεθούν με έναν κόσμο γεωγραφικά μακρινό από εμάς. Είναι μια ευκαιρία να επανασχεδιάσουμε τη σχέση μεταξύ χρήστη και απόστασης, κάτω από μία οπτική που, μειώνοντας τα χιλιόμετρα, αυξάνει το εύρος των αναγκών που μπορούν να απαντηθούν.

Το DajeShop πειραματίζεται με έναν νέο τρόπο να βιώσει τη διάσταση της γειτονιάς του, μέσω ενός υβριδικού μοντέλου ηλεκτρονικού εμπορίου και τοπικής παράδοσης. Πολύ όμορφο.

Δημιουργία κοινωνικών επιπτώσεων,  στοχεύοντας στη "διαφορετικότητα" ως πρόσθετη αξία

Κάτω από το πρίσμα της αντίδρασης στην κρίση COVID, υπάρχει επίσης η ανάγκη να επανεξετάσουμε τις σχέσεις μεταξύ των φορέων συμφερόντων, επεκτείνοντας το εύρος δράσης και συμμετοχής, ώστε να συμπεριληφθούν όλοι όσοι βρίσκονται στο περιθώριο των πλαισίων αναφοράς μας. Ακόμα και μακρινά μέρη και προβλήματα που δεν γίνονται αντιληπτά σήμερα μπορούν να μας εμπλέξουν όλους μέσα σε λίγες εβδομάδες: το μάθαμε αυτό.

Μια περίπτωση παραδείγματος είναι το έργο «Μικροί Δήμοι Καλωσορίσματος» (Δράση που προωθείται από την κοινωνική συνεργασία και ένα κοινό δίκτυο δημάρχων, που περιβάλλουν όλες τις επαρχίες Μπενεβέντο και Αβελλίνο) όπου οι ηλικιωμένοι λαμβάνουν είδη παντοπωλείου στο σπίτι. Η παράδοση γίνεται από νέους, όπως η Yaya, μία  πρόσφυγας από τη Γκάμπια που την υποδέχθηκε το 2017^η τοπική κοινότητα και η οποία σήμερα εργάζεται στην αγορά "AlimenTiamo" και είναι μέλος του κοινοτικού συνεταιρισμού "Tralci di vite". Η νέα αμοιβαιότητα προβάλλει έργα που ξεκινούν από την ευημερία, τη διασταυρούμενη κοινωνική γεωργία, τη βιοτεχνία και τον κοινωνικό τουρισμό.

Βιώνοντας μορφές «επαυξημένης» νέας αμοιβαιότητας

Να πειραματιστούμε με νέες μορφές αλληλεγγύης και συνεργασίας. Σε αυτήν τη νέα προοπτική, ακόμη και η ανταλλακτική οικονομία, όπως έχει αναπτυχθεί μέχρι τώρα, μπορεί να επανεξεταστεί μόνο με τη στροφή της τελευταίας σελίδας του σεναρίου που έχει γραφτεί μέχρι στιγμής, αυτή της οικονομίας κατά παραγγελία. Χρειαζόμαστε ένα νέο σενάριο, το οποίο έχει ως πρωταγωνιστές τα συνεργατικά μοντέλα του ικανά να ξεπεράσουν την απλή ιδέα της δομικής συνεργασίας.

Δεν υπάρχει επομένως καμία απόδραση, και ίσως είναι καλό: η κοινωνική καινοτομία πρέπει να εξεταστεί από την ψηφιακή προοπτική από την αρχή και να μην ενταχθεί αργότερα, ή ακόμη και να "προστεθεί κατάντη". Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μας επαναφέρει μια νέα γενιά πρωτοτύπων  της τεχνολογική νοοτροπίας, με  κοινωνική καρδιά και δημόσιο ορίζοντα. Ένας νέος ορίζοντας που ξεπερνά τις παλιές αντιθέσεις και τις διχοτομίες και που μας καλεί σε μια νέα ευθύνη: να κάνουμε την ψηφιακή καινοτομία τον μεγαλύτερο οδηγό της ευημερίας της κοινωνίας μας.