Στρατηγικός και Επιχειρησιακός Σχεδιασμός των Δήμων: προγραμματισμός - στοχοθεσία

Του Τάσου  Σαπουνάκη

 Οικονομολόγου, Συμβούλου  Τοπικής Αυτοδιοίκησης

  Αναδημοσίευση  από http://www.citybranding.gr/

Πολλές αξιόλογες θεσμικές παρεμβάσεις που κατά καιρούς επιχειρήθηκαν στο πλαίσιο βελτίωσης της λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν κατόρθωσαν να επιφέρουν μέχρι σήμερα στη χώρα μας τα επιθυμητά αποτελέσματα εξ αιτίας της αδυναμίας ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, της αλληλοεπικάλυψης των αρμοδιοτήτων, αλλά κυρίως λόγω της απουσίας μιας κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων, παρότι η αναγκαιότητα των εννοιών του προγραμματισμού και της στοχοθεσίας έχει θεσμικά αναγνωριστεί.

Πράγματι, κυρίαρχη θέση στη σύγχρονη διοικητική επιστήμη και πρακτική κατέχει η έννοια της οργάνωσης. Βασικά της στοιχεία είναι το όραμα (vision) και η αποστολή (mission). Το δε μέσο για την πραγμάτωσή τους είναι ο προγραμματισμός (planning). Ως βασική λειτουργία του management, ο προγραμματισμός θέτει τους στόχους και προσδιορίζει τους τρόπους και τις ενέργειες μέσω των οποίων αυτοί θα πραγματοποιηθούν.

Δεδομένου λοιπόν ότι οι κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες μιας σύγχρονης κοινωνίας, όπως της ελληνικής, απαιτούν σύγχρονες μεθόδους παροχής υπηρεσιών, η εισαγωγή βασικών αρχών του management στη Δημόσια Διοίκηση και Αυτοδιοίκηση θεωρήθηκε αυτονόητη για τον κοινό νομοθέτη.

Έτσι ο Προγραμματισμός και η Στοχοθεσία «εισέβαλαν» στη Δημόσια Διοίκηση και την Αυτοδιοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, με τους Ν. 3463/06 και 3852/10 ο Προγραμματισμός (τον οποίο αρχικά συναντούμε στη ιστορία των διοικητικών μεταρρυθμίσεων της χώρας ως «δημοκρατικό προγραμματισμό» με το ν.1622/86) καθιερώνεται ως εργαλείο σχεδιασμού και ανάπτυξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (α΄ και β΄ βαθμού) μέσω των πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.

Μερικά χρόνια νωρίτερα το όραμα για μια Διοίκηση με Στόχους επιχειρείται να γίνει πραγματικότητα με το ν. 3230/04. Ωστόσο, τόσο ο Προγραμματισμός, όσο και η Στοχοθεσία δεν εμπεδώθηκαν στη διοικητική φιλοσοφία και πρακτική της χώρας μας, αν και διεθνώς αναγνωρίζεται η σχέση τους ως ουσιώδης όρος για την αποτελεσματική λειτουργία και αναπτυξιακή προοπτική της Δημόσιας Διοίκησης.

Νέες μορφές παρέμβασης των Δήμων στην Τοπική Ανάπτυξη

Του Ράλλη Γκέκα

 Δρ. Οικονομικών ΟΤΑ

Αναδημοσίευση  http://www.citybranding.gr/

Η κρίση που διέπει όλη την Ευρώπη έθεσε ξανά το θέμα της αποκέντρωσης και ιδιαίτερα της κατανομής αρμοδιοτήτων, μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΤΑ). Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κατά τη διάρκεια της κρίσης, παρουσιάστηκε μεταφορά αρμοδιοτήτων από την κεντρική κυβέρνηση στην ΤΑ. Η μεταφορά αυτή όμως, σε πολλές περιπτώσεις συνδυάστηκε με δύο πολύ σημαντικά στοιχεία:

Α) Οι μεταφερόμενες αρμοδιότητες δε συνοδεύτηκαν από τους ανάλογους πόρους. Είναι φανερό πλέον, ότι και στις «καλύτερες» αυτοδιοικητικές οικογένειες, παρατηρείται αυτό το φαινόμενο και

Β) σε πολλές περιπτώσεις η κεντρική κυβέρνηση προσπάθησε να «ξεσκαρτάρει» από πάνω της και να μεταφέρει στην ΤΑ, ότι πιο «τοξική» αρμοδιότητα είχε.

Για τους λόγους αυτούς η πολιτική της Ευρωπαϊκής ΤΑ φαίνεται να έχει μετατοπιστεί λίγο. Ενώ δηλαδή μέχρι τώρα διεκδικούσε αποκέντρωση, γενικά και αόριστα, τώρα και λόγω της στενότητας των χρηματοδοτικών πόρων, απαιτεί αποκέντρωση, αλλά με ιεράρχηση των δαπανών και των αρμοδιοτήτων που θα της μεταφερθούν, διατηρώντας πάντα το ουσιαστικό στοιχείο, που στην Ελλάδα είναι και Συνταγματικά κατοχυρωμένο, αυτό της συνοδείας των αρμοδιοτήτων που μεταφέρονται, με τους κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους. Η νέα αυτή πολιτική εκφράστηκε με τον καλύτερο τρόπο στη τελευταία μελέτη του CEMR, για τα οικονομικά των Ευρωπαϊκών δήμων.

Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμη πιο σοβαρά. Όλοι γνωρίζουν ότι το ελληνικό κράτος είναι ένα από τα πιο συγκεντρωτικά στην Ευρώπη. Αυτός ο συγκεντρωτισμός επέδειξε τα όρια του με την κρίση. Ουσιαστικά, το κεντρικό κράτος αποσύρθηκε από τις τοπικές κοινωνίες και από την πολιτική κοινωνικής αλληλεγγύης.

Για να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε οι πολίτες κατέφυγαν στην πλησιέστερη σε αυτούς εξουσία, στους δήμους και αυτοί, κατά γενική ομολογία, ανταποκρίθηκαν θετικά και αποτελεσματικά.

Σε αυτή τη μετακίνηση αρμοδιοτήτων, που πραγματοποιήθηκε χωρίς μεταφορά πόρων, το κεντρικό κράτος συνεχίζει και συμπεριφέρεται ως «γεροντοκόρη». Εάν θεωρήσουμε ότι ο «Καλλικράτης» σχεδιάστηκε πριν την εφαρμογή των μνημονίων, κατά τη διάρκεια της κρίσης καμία ουσιαστική μεταφορά αρμοδιοτήτων προς την ΤΑ δεν έχει θεσπιστεί. Ίσως, για να σκεφτούμε και λίγο πονηρά, δεν είναι και πολύ τυχαίο, αφού έτσι η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να παρακάμψει, με κάποια προσωρινά ευρωπαϊκά κονδύλια, το άρθρο 102 του Συντάγματος, που επιβάλλει κάθε μεταφερόμενη αρμοδιότητα να συνοδεύεται από τους ανάλογους πόρους. Το γεγονός πάντως είναι ένα. Υπάρχει δυσαρμονία σε ότι συμβαίνει στην πραγματική κοινωνία και οικονομία και στο θεσμικό πλαίσιο του διοικητικού χάρτη της χώρας.

Όλα τα παραπάνω συνάδουν στην προετοιμασία της ΤΑ, ώστε να είναι έτοιμη να απαντήσει στα ερωτήματα ποιες, πόσες και πώς οι αρμοδιότητες μπορούν να αποκεντρωθούν, σε ποιους δήμους και πότε.

Το Κείμενο Συμφωνίας επί Ανταλλαγών και Συνεργασίας μεταξύ της Wuhan και της Χαλκίδας

ΣΥΜΦΩΝΙΑ

επί

Ανταλλαγών και Συνεργασίας

μεταξύ

Wuhan, ΛΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ

και

Χαλκίδα, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Για τη σύσφιξη της φιλίας και την προώθηση ανταλλαγών και συνεργασίας μεταξύ της πόλης Wuhan της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και της Χαλκίδας, της Ελληνικής Δημοκρατίας, με βάση τις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού και της φιλικής διαβούλευσης, οι δύο πλευρές συμφωνούν στην εγκαθίδρυση φιλικών σχέσεων και στον σεβασμό των αρχών που περιέχονται στην παρούσα συμφωνία.

1. Η πολιτική ηγεσία και οι υπηρεσιακοί παράγοντες των δύο πόλεων θα βρίσκονται σε διαβούλευση σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

2.Τα δύο μέρη θα προωθήσουν τις εκατέρωθεν επισκέψεις μεταξύ των δημάρχων των δύο πόλεων για την εμβάθυνση των διμερών φιλικών σχέσεων συνεργασίας.

3. Τα δύο μέρη θα προωθήσουν την συνεργασία και τις ανταλλαγές στον τομέα της οικονομίας, του εμπορίου, του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και του τουρισμού μεταξύ άλλων

4. Και τα δύο μέρη θα εξασφαλίσουν τα μέσα για την απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ των επικεφαλής και των διοικητικών υπηρεσιών των δύο πόλεων.

5.  Η παρούσα συμφωνία η οποία υπεγράφη στις 4 Ιουνίου 2015, είναι αποτυπωμένη σε τέσσερα πρωτότυπα αντίγραφα στην αγγλική και κινεζική γλώσσα και κάθε πλευρά διατηρεί μια αγγλική και μια κινεζική έκδοση.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΚΙΝΕΖΙΚΗ  ΓΛΩΣΣΑ