Περί του πολιτικού ο λόγος.

Γράφει ο Δημήτρης Ι. Κατσούλης

Επί μακρόν, σχεδόν όσο διαρκεί η τρέχουσα θητεία, η διατύπωση πολιτικού λόγου για τα ζητήματα της Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας ήταν μόνο υπόθεση του επισήμου Γραφείου Τύπου της Περιφέρειας. Όσο πλησιάζουμε στις εκλογές θα εκφέρεται προφανώς πολιτικός λόγος και από διαφορετικές πλευρές, όπως άλλωστε είναι αναμενόμενο και όπως ήδη άρχισαν να φιλοξενούνται σε Αθηναϊκά Μέσα ανάλογα δημοσιεύματα.

Από τα πρώτα δείγματα, φαίνεται πως στην Στερεά Ελλάδα διαμορφώθηκε πλέον Σχολή εκφοράς περιφερειακού πολιτικού λόγου με γενικόλογες και αόριστες πλην όμως καλογραμμένες περιγραφές προθέσεων που συνήθως ακούγονται ευχάριστα και ενίοτε ενθουσιάζουν τους πολίτες, δίκην πολιτικού life style επικουρούμενου και από την γενικευμένη απαξίωση προς την πολιτική αλλά και από την  απόσταση της Περιφέρειας από το προσκήνιο της καθημερινότητας. Εξάλλου τα ίδια και απαράλλακτα έχουμε διαβάσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια. Αυτό που χρειάζεται είναι ένας άλλος ουσιαστικός και σαφής πολιτικός προγραμματικός λόγος.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι ένας κοινωνικοοικονομικός, διοικητικός και αναπτυξιακός χώρος ο οποίος πέρα από το περίβλημα και τα γενικά χαρακτηριστικά έχει προτεραιότητες, ανισότητες, καθυστερήσεις και λανθασμένες ή ακόμη και ανύπαρκτες πολιτικές στους βασικούς τομείς της Ανάπτυξης και της Διοίκησης. Πρωτίστως χαρακτηρίζεται από την αδύναμη περιφερειακή συνοχή ή οποία τριάντα ένα χρόνια από την δημιουργία της Περιφέρειας και οκτώ χρόνια από την συγκρότησή της ως Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατατρώγεται από εσωτερικούς ανταγωνισμούς που καλλιεργεί ένα παγιωμένο σύστημα πολιτικής επιρροής και διαχείρισης συμφερόντων  στο κέντρο της Περιφέρειας. Αυτό συμβαίνει ενώ όλα κρύβονται κάτω από το χαλί μίας "ωραίας" επικοινωνιακής πολιτικής ατμόσφαιρας, καθώς "δεν επιτρέπονται" αξιολογήσεις γιαυτήν. Την ίδια στιγμή η Περιφέρεια δεν μπορεί και δεν θα μπορέσει να "απογειώσει" τα πλεονεκτήματά της εάν δεν στεριώσει και ενισχύσει την περιφερειακή συνοχή της οποίας βασική προϋπόθεση είναι η εξάλειψη των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και κυρίως της άνισης ένταξης όλων των περιφερειακών ενοτήτων σε ένα αυτόνομο και δημοκρατικά νομιμοποιημένο κέντρο περιφερειακής διακυβέρνησης.

Με άλλα λόγια, ωραίες οι καλογραμμένες και καλοειπωμένες διακηρύξεις προθέσεων αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ο σκοπός όλων των παραγόντων της περιφερειακής διακυβέρνησης, των παλαιών και των επίδοξων, πρέπει να είναι η αναγωγή της πραγματικότητας στο μέτρο της ουσίας αυτών που περιγράφουν οι ωραίοι πολιτικοί λόγοι.

Η περιφερειακή πολιτική στον πρωτογενή τομέα, μετά από τόσα χρόνια, πρέπει να είναι μετρήσιμη και να περιγράφεται με συγκεκριμένα αποτελέσματα. Ιδού ένα πεδίο όπου αναμένονται προγραμματικά και απολογιστικά δεδομένα.  Η περιβόητη "αγροτοδιατροφική σύμπραξη" πέρα από τις ωραίες προθέσεις πρέπει να περιγράφεται και με αποτελέσματα.

Το ίδιο και ο Τουρισμός που συνήθως μεταβάλλεται σε ένα γοητευτικό θέμα πολιτικού λόγου. Εφόσον υπήρξε μία τουριστική πολιτική αυτή θα πρέπει να είχε μετρηθεί ως αποτέλεσμα. Σε ένα Σχέδιο με στάδια ή χρονοδιάγραμμα, κάθε σταθμός είναι σημείο απολογισμού και λογοδοσίας. Για παράδειγμα ενισχύθηκε όπως και στην Αγροτοδιατροφή  και την Γαστρονομία η προσπέλαση σε διάφορες εκθέσεις και φόρουμ. Ποιο είναι το αποτέλεσμα στον τελικό αποδέκτη, τον επιχειρηματία και την πραγματική οικονομία. Πως επηρέασε τους επιχειρηματίες που συμμετείχαν ή τον κλάδο τους; Προέκυψαν σταθερές πλέον σχέσεις συνεργασίας και πρόσβασης ή κάτι ξεκίνησε, ξεχάστηκε και άρχισε κάτι άλλου που και αυτό πάλι θα σταματήσει;

Η καινοτομία είναι εξάλλου η αιχμή του δόρατος της "έξυπνης ανάπτυξης" στην οποία η "έξυπνη" Περιφέρεια φέρεται να πρωταγωνιστεί. Δεν είναι ώρα όμως να μετρηθούν τα αποτελέσματα; Να δούμε τι κατορθώθηκε, από που ξεκινήσαμε και που φθάσαμε. Ποιους στόχους είχαμε και πόσους κατακτήσαμε.

Και πολλά άλλα θα μπορούσαν να αναφερθούν για να αναδείξουν την αναγκαιότητα κατάστρωσης των προγραμματικών στόχων με αφετηρία την αυθεντική καταγραφή της πραγματικότητας, την μέτρηση των αποτελεσμάτων και την λογοδοσία. Γιατί εάν επαναδιατυπώσουμε το γενικό και χιλιοειπωμένο πως μπορούμε να πείσουμε ότι τα πράγματα που πρέπει να αλλάξουν θα αλλάξουν προς την κατεύθυνση που διακηρύττουμε.

Σε τελική ανάλυση το κλειδί είναι η ενίσχυση της περιφερειακής συνοχής και η εμπέδωση της περιφερειακής συνείδησης. Πρόσφατα, σε κείμενά μου για το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, είχα αναδείξει την σημασία της συνοχής στη διεκδίκηση των μεγάλων στόχων και την μοιραία εξέλιξη όταν αυτή η συνοχή δεν είναι ισχυρή.

Κλειδί για την συνοχή είναι σύνθεση των επιμέρους προτεραιοτήτων, των ανταγωνισμών και η διάπλαση με όρους ισορροπίας και αλληλοεξάρτησης της περιφερειακής συνείδησης.

Μόνο όταν όλες οι περιφερειακές ενότητες αντιλαμβάνονται και αισθάνονται την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ως κοινό διοικητικό, κοινωνικοικονομικό και αναπτυξιακό χώρο  στον οποίο μετέχουν ικανοποιώντας τα επιμέρους πλεονεκτήματα τους η Περιφέρεια θα είναι συνεκτική και ισχυρή. Συμβαίνει άραγε αυτό στην Στερεά; Η δομή και η πραγματική λειτουργία του συστήματος περιφερειακής διακυβέρνησης δεν το επιβεβαιώνει εμπράκτως. Αναμένεται πάντως η πραγματική επιχειρησιακή και πολιτική επαλήθευση.

Προς αυτή την κατεύθυνση η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική και όσοι πρόκειται να διατυπώσουν προγραμματικό λόγο πρέπει πρωτίστως να ανταποκριθούν σε αυτή την επισήμανση.

Τέλος, δεν αρκούν δυο τρία μεγάλα ζητήματα επικοινωνιακής διαχείρισης για να γίνει τελικά η Περιφέρεια ο θεσμός που επιβάλλει η συνταγματική της αποστολή ως δευτεροβάθμιου ΟΤΑ ιδίως τώρα που απολαμβάνει και το καθεστώς της τοπικής αυτονομίας (επέκταση ισχύος Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας). Χρειάζεται ολοκληρωμένο πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης και αντίστοιχες δομές δημοκρατικής διακυβέρνησης που πραγματώνουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Χρειάζονται συγκεκριμένες περιφερειακές πολιτικές που αγγίζουν την κοινωνία και την οδηγούν στους τομείς που συνθέτουν την αποστολή της Περιφέρειας.

Πολλά από αυτά πρέπει να γίνουν το διακύβευμα της επόμενης θητείας. Για να ξεκινήσει η εποχή της ενηλικίωσης του θεσμού. Για να γίνει αυτό χρειάζονται κατάλληλες περιφερειακές πολιτικές ηγεσίες αλλά και πολίτες σε εγρήγορση και αμφισβήτηση. Οι καιροί ου μενετοί.!!!