Δημοτική Αγορά Χαλκίδας. Ο δρόμος από την παρακμή στην πρόοδο.

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

www.dimitriskatsoulis.blogspot.gr

dimitris.katsoulis@hotmail.com

Η Δημοτική Αγορά της Χαλκίδας για περισσότερα από 25 χρόνια είναι πεδίο εναλλαγής ατυχών πολιτικών σχεδιασμών, αδιαφορίας και απαξίωσης, ατελέσφορων προσπαθειών και μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Ο χρόνος όμως δεν μπορεί να παρακολουθήσει την αδυναμία της Πόλης να απαντήσει σε  ένα απλό ζήτημα διαχείρισης μιας τόσο κρίσιμης τοπικής υπόθεσης, δεν μπορεί να σταματήσει την φθορά στο κτιριακό συγκρότημα που από -άλλοτε- κυψέλη οικονομικής και κοινωνικής ζωής έχει μεταβληθεί σε εστία ρύπανσης  και καταφύγιο παραβατικότητας, σε μνημείο παρακμής.

Σήμερα η υπόθεση της Δημοτικής Αγοράς έχει επανέλθει στο προσκήνιο και μάλιστα κάνει ένα βήμα μπροστά. Προσδιορίστηκε από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας το μνημειακό τμήμα της το οποίο προστατεύεται και καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις για την συμπερίληψη των κρίσιμων αρχιτεκτονικών στοιχείων ανοίγοντας τον δρόμο για την ανακατασκευή, την  ανάδειξή της και την επανένταξή της στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης.

Η Δημοτική Αγορά είναι ακίνητη περιουσία του Δήμου Χαλκιδέων. Ο Δήμος έχει την ευθύνη, την υποχρέωση αλλά και την ευκαιρία να θέσει τέλος στην σημερινή παρακμιακή εικόνα και να αποδώσει στην πόλη μια Αγορά που αξίζει σε μία σύγχρονη και δυναμική Χαλκίδα.  Είναι κυρίως τοπική, δημοτική υπόθεση. Η εξουσία του Κράτους και ειδικότερα του Υπουργείου Πολιτισμού υπεισέρχεται έως τον έλεγχο της προστασίας του χαρακτηρισθέντος μνημείου και της διατήρησης των δεδομένων αρχιτεκτονικής κυρίως αξίας. Πέραν αυτού ουδέν.

Από την άλλη πλευρά ο Δήμος έχει αποδεχθεί και έχει επιδιώξει την στενή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού έτσι ώστε τόσο η εκπόνηση των μελετών αλλά και εν συνεχεία η εκτέλεση των έργων να γίνει στα πλαίσια που προαναφέρονται.

Ο Δήμος και ειδικότερα η Δημοτική Αρχή έχουν εντολή από τους πολίτες της Χαλκίδας, ενσωματωμένη στην πολιτική εντολή που συνοδεύει την εκλογή της αλλά και στην στάθμιση του δημοσίου δημοτικού συμφέροντος, να ξαναδώσουν τη Δημοτική Αγορά στην πόλη και συνεπώς να εξαλείψουν μία δια παντός την σημερινή παρακμιακή εικόνα. Αυτή την εντολή η Δημοτική Αρχή πρέπει να τη διαχειριστεί σε περιβάλλον διοικητικής αυτοτέλειας και τοπικής αυτονομίας, δηλαδή σύμφωνα με τις αποφάσεις των αιρετών συλλογικών οργάνων της, όπως επιτάσσει το ισχύον σύστημα δημοτικής διακυβέρνησης και η δημοκρατική αρχή. Μόνο η τήρηση των υποχρεώσεων που πηγάζουν από τον χαρακτηρισμό τμήματος του κτιρίου ως μνημείου, περιορίζει την ελευθερία του Δήμου να διαχειριστεί νομικά, τεχνικά και επιχειρησιακά την υπόθεση της Αγοράς. Πέραν αυτής, παρεμβάσεις που περιορίζουν την ελευθερία πρωτοβουλίας και δράσης της Δημοτικής Αρχής χειραγωγούν τη διοικητική αυτοτέλεια και αναιρούν την ελευθερία της αυτοδιοίκησης, ανεξάρτητα εάν υπηρετούν απλώς μικροπολιτικές στοχεύσεις ή συντεχνιακές εμμονές. Το χειρότερο βέβαια, εάν υπηρετούν καθεστωτικές αντιλήψεις κομματισμού. Αυτά η Αγορά και η Χαλκίδα τα έχουν πληρώσει, ανεξαρτήτως του «νομίσματος».

Πράγματι, στην παρακμιακή ιστορία της Δημοτικής Αγοράς τέτοια φαινόμενα υπήρξαν κατά το παρελθόν. Τότε που για καθαρά κομματικούς σκοπούς δόθηκε εντολή στον Υπουργό Πολιτισμού να μην αποφασίσει τον  μη χαρακτηρισμό της ως μνημείου. Όχι διότι τα παρεμβαίνοντα κομματικά στελέχη της τότε κυβερνητικής παράταξης υπεράσπιζαν την μνημειακή αξία της Αγοράς, το αντίθετο μάλιστα, απλώς ήθελαν με αυτό τον τρόπο να εμποδίσουν την τότε δημοτική αρχή στο να ασκήσει την συνταγματικά ορισμένη αποστολή της και εντέλει να την υπαγάγουν στην κηδεμονία της κυβέρνησης του κόμματός τους. Η ειρωνεία είναι ότι μία προηγούμενη δημοτική αρχή, κατά σύμπτωση ανήκουσα – με τους όρους της τότε  εποχής- σε εκείνη την κομματική παράταξη είχε ως σκοπό όχι την ανακατασκευή αλλά την καταστροφή της Δημοτικής Αγοράς και το κτίσιμο στη θέση της  πολυκατοικίας!!! ή έστω πολυκαταστήματος κατά το πρότυπο της τσιμεντολαγνείας και της «εργολαβικής βίας» που κατέστρεψε την αρχιτεκτονική και ιστορική κληρονομιά της πόλης.

Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο Δήμος δεν ασκεί μονομερώς τα δικαιώματά του αλλά συνεργάζεται με το Υπουργείο Πολιτισμού έτσι ώστε η Αγορά να ξαναζήσει μέρες οικονομικής και κοινωνικής ανάτασης και να μην παραμείνει άδειο, απαξιωμένο κτιριακό κουφάρι. Ήδη τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας αποδίδουν καρπούς και θεμελιώνουν λύσεις που καθιστούν την Δημοτική Αγορά επίκεντρο ενός συνολικού σχεδίου αειφόρου αστικής ανάπτυξης αξιοποιώντας την ιστορική και αρχιτεκτονική ταυτότητα προς όφελος μίας σύγχρονης και δυναμικής πλην όμως ανθρώπινης και αξιοβίωτης Χαλκίδας.  

Πέρα από αυτό ο Δήμος οφείλει να λαμβάνει υπόψη τις προοπτικές χρηματοδότησης και κυρίως την μόχλευση ευρωπαϊκών πόρων ενόψει της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2014-2020. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βαδίζει με συγκεκριμένο διάγραμμα διεκδίκησης πόρων έτσι ώστε να πετύχει την χρηματοδότηση των αναγκαίων έργων στην Αγορά. Εάν δεν πετύχει σε αυτό τότε η προοπτική αποκατάστασης, προστασίας και ανακατασκευής της Αγοράς απομακρύνεται.

Συνοψίζοντας, η πολιτική που ασκείται με την συνεργασία των αρμοδίων οργάνων του Υπουργείου Πολιτισμού για την διατήρηση των μνημειακών και αξιόλογων αρχιτεκτονικών στοιχείων του κτιρίου της Δημοτικής Αγοράς στο πλαίσιο της ανακατασκευής και της ανάκτησης για την Χαλκίδας μίας λειτουργικής Δημοτικής Αγοράς, εστίας προόδου στην σύγχρονη και δυναμική πόλη, είναι σε σωστό δρόμο με την προϋπόθεση ότι δεν θα ξεστρατίσει σε άγονες ομφαλοσκοπήσεις και ίντριγκες εξουσίας, διότι από την άλλη πλευρά καιροφυλακτεί η απώλεια των ευκαιριών χρηματοδότησης και συνεπώς η κατάληξη όλων αυτών των προσπαθειών στα αζήτητα της ιστορίας, την ίδια στιγμή που η φθορά θα γκρεμίζει αδυσώπητα το κτίριο και τις μνήμες, στα ερείπια θα κουρνιάζουν μόνο οι ανέστιες ψυχές της πόλης και η ντροπή αυτής της παρακμιακής εικόνας θα συνοδεύει την Χαλκίδα της επόμενης δεκαετίας και πόσων άλλων ακόμη!!!

Εξάλλου, ο δρόμος από την παρακμή στην πρόοδο δεν αρκεί να έχει χαραχθεί, πρέπει και να περπατηθεί με σχέδιο, χρονοδιάγραμμα και αποτελεσματικότητα, γιατί οι δρόμοι που μένουν απερπάτητοι  γρήγορα ξανακλείνουν.